1. MLPA (Multiplex Ligation-dependent Probe Amplification) là gì?
Khuếch đại đầu dò phụ thuộc vào hệ thống ghép kênh (MLPA) là phương pháp phát hiện sự thay đổi số lượng bản sao bằng phản ứng chuỗi polymerase (PCR). MLPA độc đáo ở chỗ nó có thể phát hiện sự thay đổi số lượng bản sao trong tối đa 50 trình tự DNA khác nhau trong một phản ứng duy nhất và nó có thể phân biệt các trình tự khác nhau chỉ bởi một nucleotide.
2. Các bước trong quy trình MLPA
Có năm bước trong quy trình MLPA:
- Biến tính, lai hóa
- Nối đoạn dò
- Khuếch đại
- Tách đoạn
- Phân tích dữ liệu.
Hỗn hợp phản ứng bao gồm tối đa 40 đầu dò; mỗi đầu dò đặc trưng cho một chuỗi DNA cụ thể; cùng với mẫu DNA đang được nghiên cứu. Mỗi đầu dò bao gồm hai nửa đầu dò (lần lượt là 5′ và 3′).
Đầu dò là các chuỗi DNA ngắn chứa trình tự dành riêng cho mục tiêu và trình tự mồi cho phép khuếch đại nhiều trình tự DNA mục tiêu trong mẫu DNA xảy ra đồng thời. Một tính năng bổ sung, được gọi là “trình tự lặp lại”; cho phép tạo ra các sản phẩm khuếch đại có kích thước khác nhau, là bản sao của các phần cụ thể của DNA mục tiêu.
3. Quy trình của MLPA
3.1 Biến tính:
Hai chuỗi DNA được tách ra bằng cách đun nóng ở nhiệt độ 98 °C.
3.2 Lai tạo:
Các đầu dò MLPA được thêm vào mẫu DNA biến tính nơi chúng tiếp xúc và liên kết với trình tự mục tiêu của chúng. Hai đầu dò liên kết trên các vị trí liền kề của chuỗi mục tiêu DNA. Điều này được gọi là lai tạo.
3.3 Nối đầu dò:
Trình tự mục tiêu DNA, hoàn chỉnh với các đầu dò lai, được nối bởi một enzyme gọi là ligase. Bước nối này cung cấp một cách để kiểm tra xem phép lai có đặc hiệu hay không; bất kỳ sự không khớp nào giữa trình tự đầu dò và trình tự đích sẽ ngăn cản quá trình khuếch đại xảy ra.
3.4 Khuếch đại:
Phản ứng chuỗi polymerase (PCR) được sử dụng để sao chép các trình tự mục tiêu đã được gắn với các đầu dò. Điều này đòi hỏi phải bổ sung polymerase, nucleotide và mồi xuôi và mồi ngược. Mồi phía trước được dán nhãn bằng đầu dò huỳnh quang để cho phép đo số lượng bản sao DNA. Một tính năng chính của MLPA là chỉ các đầu dò có dây nối mới được khuếch đại.
3.5 Tách đoạn:
Các mảnh khuếch đại được phân tách theo chiều dài của chúng bằng phương pháp điện di mao quản. Mỗi mảnh được hiển thị dưới dạng một mẫu đỉnh riêng biệt gọi là điện tâm đồ. Độ dài dự đoán của các đoạn có thể được tính theo độ dài của chuỗi lặp trên mỗi đầu dò; độ dài của chuỗi can thiệp giữa các đầu dò liền kề.
3.6 Phân tích dữ liệu:
Dữ liệu thu được từ mẫu DNA được so sánh với một tập hợp các mẫu tham chiếu để tính tỷ lệ thăm dò cho thấy số lượng bản sao của gen. Ví dụ; hầu hết các gen bình thường đều có số lượng bản sao là hai; một bản sao từ mỗi cặp nhiễm sắc thể dẫn đến tỷ lệ sao chép là 1. Tỷ lệ dưới 1 biểu thị sự mất hoặc xoá, trong khi tỷ lệ >1 cho thấy sự sao chép gen.
Điều quan trọng cần lưu ý là tín hiệu đầu dò yếu cũng có thể do sự thay đổi trình tự được đầu dò phát hiện. Nếu sự thay đổi ở gần vị trí nối có thể ngăn chặn việc nối hai đầu dò.
Các tín hiệu đầu dò thấp hơn có thể phát sinh nếu có sự thay đổi trình tự ở xa hơn (tối đa 20 nucleotide từ vị trí nối) vì điều này có thể làm mất ổn định quá trình lai đầu dò. Những thay đổi về số lượng bản sao được phát hiện bởi một đầu dò luôn yêu cầu xác nhận bằng phương pháp khác – thường là giải trình tự, PCR tầm xa hoặc qPCR.
4. Ứng dụng của phương pháp MLPA
- Xét nghiệm MLPA rất hữu ích trong việc tìm ra những người mắc chứng Rối loạn về phổi.
- MLPA có thể được sử dụng để phát hiện việc mất hoặc sao chép một số gen nhất định liên quan đến bệnh tim mạch.
- Tìm ra những người mắc chứng rối loạn máu di truyền.
- Tìm ra những người bị Khuyết tật trí tuệ
- Tìm ra những người mắc chứng Rối loạn mô xương và mô liên kết
- Phát hiện khối u cho bệnh ung thư máu, khối u rắn.
5. Xét nghiệm an toàn uy tín ở đâu?
Phòng khám Medic-Sài Gòn tự hào là đơn vị y tế được nhiều khách hàng tin tưởng; lựa chọn để thực hiện các xét nghiệm . Nếu còn vấn đề thắc mắc hãy liên hệ Medic – Sài Gòn qua 0914.496.516 được tư vấn; giải đáp cụ thể.
Địa chỉ: 97 Hải Phòng
